Balansowanie pomiędzy tym, co posiada Twoja firma, a tym, co musi oddać, to nie łatwa sztuka. Jeszcze trudniej jest balansować, jeżeli nie wiesz tak do końca, co posiada TWF. Określ, czym dysponujesz – jakie masz samochody, ile pieniędzy, ile warte są Twoje maszyny. Policz, za co musisz jeszcze zapłacić – jakie faktury leżą niezapłacone, ile kredytu masz jeszcze do spłaty, jakie przelewy wciąż czekają na realizację. Dopiero wtedy będziesz miał pełny obraz sytuacji finansowej Twojej firmy. Dzięki temu będziesz mógł się dowiedzieć, czy TWF ma jakąkolwiek wartość dla Ciebie jako właściciela. A może tylko „kręcisz się w kółko”?

W poprzednim poście o zasadach rachunkowości (Jakim językiem mówi do Ciebie księgowa) pisałyśmy, że każde zdarzenie ma dwa efekty, że te efekty są przeciwstawne i że zawsze są równe co do wartości.

Jeżeli kupiłeś samochód masz mniej pieniędzy. Gdy sprzedasz książki, będziesz miał ich mniej, ale w zamian będziesz miał więcej korzyści w postaci przychodów ze sprzedaży. Gdy wydasz 5 tysięcy z puli Twoich środków pieniężnych na zakup komputera, będziesz miał mniej o 5 tysięcy, ale jednocześnie będziesz posiadaczem komputera o wartości 5 tysięcy. Więcej przykładów znajdziesz tu.

Można zatem powiedzieć, że cokolwiek się wydarzy, równoważy się to w swoich skutkach. Jakbyśmy położyli na szali dwa efekty jednej transakcji, waga zawsze pozostanie w stanie równowagi. Dzieje się tak, ponieważ te dwa efekty:

– „ważą” tyle samo,

– znajdują się po przeciwnych stronach.

Stan równowagi

Takie rozumienie transakcji gospodarczych ma przełożenie na to, jak rachunkowość obrazuje sytuację finansową Twojej firmy. Sytuacja finansowa Twojej firmy to inaczej stan jej posiadania. Twoja sytuacja finansowa zawsze pozostaje w stanie równowagi – wartość tego, czym dysponujesz ZAWSZE jest równa co do wartości źródłom, dzięki którym te zasoby sfinansowałeś.

Z jednej strony posiadasz określone rzeczy, prawa, środki. Załóżmy, że jesteś właścicielem sklepu z częściami samochodowymi. Zapewne posiadasz na własność (lub wynajmujesz) lokal, wyposażony w regały i inne meble. Do dyspozycji masz samochód osobowy i może jeszcze dostawczy. Pracujesz na komputerze z oprogramowaniem. Zainwestowałeś też prawdopodobnie w system do ewidencji swoich zapasów i sprzedaży. To jest Twój majątek.

Z drugiej zaś strony posiadasz określone zobowiązania. To, czym dysponujesz, musiałeś w jakiś sposób sfinansować. Przypomnij sobie, jak otworzyłeś swoją firmę. Zapewne na początku zasiliłeś ją jakimiś pieniędzmi. A skąd one pochodziły? Prawdopodobnie z własnych oszczędności, może z dotacji na otworzenie działalności, może otrzymałeś pożyczkę od rodziny.

Ciekawe, jak właściciel sklepu płaci swoim dostawcom – w gotówce, czy też ma odroczony termin płatności na uregulowanie faktury? Może skorzystał z oferty banku i zaciągnął kredyt w rachunku na bieżącą działalność. Nieuregulowane zobowiązania, finansowanie zewnętrzne to źródła finansowania Twojej Własnej Firmy.

Załóżmy, że na rozkręcenie Twojej firmy zużyłeś wyłącznie swoje oszczędności. Zatem to, co widziałeś na firmowym koncie bankowym, było warte tyle samo, co Twoje oszczędności, które ulokowałeś w swoją firmę. Te oszczędności to nic innego jak szczególnego rodzaju zobowiązanie Twojej firmy wobec Ciebie jako właściciela. To też jest źródło finansowania TWF. Sytuacja finansowa Twojej firmy była i jest w stanie równowagi.

AKTYWA – wszystko, czym dysponujesz

Wszystko, czym dysponujesz, to inaczej każde Twoje AKTYWO. Aktywem może być:

• to, co masz (np. ziemię) lub masz do tego prawo (np. samochód w leasingu),
• wszystko, czego używasz (maszyny do produkcji),
• czym zarządzasz (środkami pieniężnymi na koncie bankowym),
• to, co kontrolujesz (decydujesz, kiedy Twoi kontrahenci powinni Ci zapłacić za faktury, czyli kiedy powinni uregulować Twoje należności),
• przedmiot, w odniesieniu do którego decydujesz, jak go wykorzystać (np. posiadaną nieruchomość możesz wynająć, przeznaczyć na sprzedaż lub produkować w niej swoje produkty).

PASYWA – źródła finansowania

Nie ma nic za darmo. Wszystko, czym dysponuje Twoja Firma, w jakiś sposób zostało sfinansowane:

• wziąłeś coś „na termin”, zatem dopiero za to zapłacisz (masz nieuregulowane zobowiązanie),
• pożyczyłeś pieniądze, żeby zapłacić za swoje aktywa,
• otrzymałeś dotację na sfinansowanie pewnego projektu,
• wykorzystałeś swoje oszczędności na rzecz prowadzenia działalności Twojej Własnej Firmy,
• wypracowałeś zysk i możesz go przeznaczyć na zakup kolejnych aktywów (bądź też spłatę innych zobowiązań),
• sfinansowałeś zakupy środkami pieniężnymi, którymi powinieneś zapłacić VAT.*

* o tym, jak możesz częściowo finansować swoją działalność podatkiem VAT pisałyśmy tu – Czy VAT wpływa na płynność TWF)

Wszystkie źródła finansowania mają jedną wspólną nazwę – PASYWA. Są one drugim elementem Twojej sytuacji finansowej, przeciwwagą do posiadanych aktywów.

Koniec końców majątek Twojej firmy musi zostać w całości sfinansowany środkami właściciela oraz zobowiązaniami. Relacje pomiędzy stanem posiadania a stanem finansowania zawsze są w stanie równowagi. Rachunkowość obrazuje tę relację za pomocą bilansu, w którym suma wszystkich aktywów zawsze jest równa łącznej wartości pasywów. Ta zasada równowagi bilansowej jest odzwierciedleniem zasady dualizmu w księgowości.

Równowaga bilansowa

Równowaga bilansowa oznacza, że majątek Twojej Własnej Firmy jest w stanie równowagi ze źródłami jego finansowania. Nie oznacza to jednak jeszcze, że sytuacja finansowa TWF jest dobra, a Ty jako właściciel firmy na niej zarabiasz.

Znam historię pewnego przedsiębiorcy, który był przekonany, że kondycja finansowa jego firmy jest rewelacyjna. Dysponował olbrzymim majątkiem – drogimi maszynami do produkcji specjalistycznych podzespołów do branży AGD. Najpierw zainwestował swoje oszczędności, a potem finansował się głównie linią w rachunku bieżącym. Wystawiał dużo faktur sprzedaży, obroty rosły, nowe zamówienia napływały. Co roku odnawiał tę linię kredytową, jednak za każdym razem był zmuszony zwiększać jej limit. Nie mógł tego zrozumieć. Dlaczego mimo rosnącej skali działalności, wciąż musiał zwiększać swoje zadłużenie. I czy to aby na pewno było bezpieczne?

Jeżeli Tobie, albo Twojej księgowej, udało się ustalić stan aktywów i stan zobowiązań, w kolejnym kroku będziesz w stanie ustalić księgową wartość TWF. Dowiesz się, ile jest wart Twój biznes. A może musisz do niego wciąż dopłacać? Jak to policzyć?

O tym napiszemy już w następnym poście. Nie przegap!

K&K